Bij kasteel Stapelen in Boxtel staan twee kleine leeuwenbeelden, aan het begin van de slotbrug. Lida Goede van Buitenbeeldinbeeld maakte ons daar in 2017 op attent.
2017, twee leeuwen bij brug van kasteel Stapelen (fragment foto Lida Goede)
Net als bij slot Well in Maasdriel is het rechterbeeld precies gelijk aan het uiterlijk van de zes leeuwenbeelden die in 1872 op het spoorviaduct van de Korte Prinsengracht in Amsterdam werden geplaatst. En het beeld links lijkt als twee druppels water op het linkerbeeld dat bij de slotbrug van slot Well staat. En op het beeld in Valkeveen. Ook hier in Boxtel heeft het ene exemplaar de kop een beetje achterover gegooid waardoor hij in brullende toestand lijkt te zijn gehakt, en de staart buitenom naar boven gekruld, terwijl de andere de staart tussen poot en flank langs het lichaam naar boven richt en de voorbijganger meer aankijkt. De beelden in Boxtel zijn identiek aan die in Well. Behalve hun grootte dan. In Boxtel zijn ze nog geen 60 cm, terwijl ze in Well 70 cm hoog zijn. Het beeld in Valkeveen is overigens 93 cm. Ook de leeuwen bij kasteel Stapelen zijn niet de originele spoorleeuwen die van 1872 tot begin jaren 20 van de vorige eeuw op het spoorviaduct van de Korte Prinsengracht in Amsterdam stonden. Dan zouden ze veel groter zijn, namelijk 135 cm.
2017, leeuw links (fragment foto Lida Goede)
2017, leeuw rechts (fragment foto Lida Goede)
De beelden zijn gehakt door beeldhouwer Henri Geelen. Hij was degene die de opdracht had gekregen voor het maken de zes leeuwenbeelden op het spoorviaduct bij de Korte Prinsengracht in Amsterdam. De leeuwen in Well, Valkeveen en Boxtel zijn beslist kopieën en of variaties van de Amsterdamse leeuwen. Men kon in die tijd met behulp van een punteerapaaraat een nauwgezette kopie maken in elke gewenste grootte.
Het is niet bekend wanneer de beide kunstwerken naar Boxtel kwamen. De oudste foto die we hebben kunnen vinden waarop ze zijn te zien, dateert van 1957. De laatste foto waarop ze nog niet stonden is van 1934. Ze zijn dus ergens tussen 1934 en 1957 op hun huidige plek neergezet. Het kasteel is sinds begin 20ste eeuw in het bezit van de Paters Assumptionisten. Zij vestigden er een klooster. Voor 1915 was de familie Mahie de eigenaar. Mogelijk werden de beelden aan de paters geschonken. Toen de beelden bij de kasteelbrug werden gezet waren zij immers de kasteelheren. Een andere mogelijkheid is dat de kunstwerken al door de familie Mahie waren verworven, voor 1915 dus, maar pas veel later terecht kwamen bij de kasteelbrug. In dat geval zouden de beide leeuwen ergens in opslag geweest kunnen zijn.
De leeuwen houden een wapenschild vast, maar op het schild is geen wapen gehakt. Als de familie Mahie de beelden had besteld bij beeldhouwer Geelen, dan hadden zij ongetwijfeld opdracht gegeven om hun familiewapen op het schild uit te hakken. Het lijkt onzinnig om de veronderstellen dat de Paters Assumptionisten dat wapen vervolgens hebben weg laten beitelen. Op de vroegstbekende foto van deze kunstwerken uit 1957 is een diagonale balk te zien die op de schilden lijkt te zijn geschilderd. Die is later weer verdwenen. Genoeg raadsels nog om op te lossen.
Hoe dan ook, het ziet er naar uit dat iemand twee leeuwen bij Henri Geelen heeft besteld, die werden gemaakt op basis van het succesvolle ontwerp voor de spoorwegen. Wie de opdracht gaf weten we niet, evenmin weten we waar de leeuwenbeelden zijn geweest in de periode tussen het moment van creatie en het moment dat de foto van 1957 is gemaakt. Wie weet ontdekken we dat ooit nog eens.
Meer foto’s op de fotopagina Boxtel.
